Pójście do przedszkola to wielkie wyzwanie dla twojego dziecka. Wiele zmieni się w jego życiu – nowe miejsce, nowe osoby, nowy plan dnia… Kilkulatek potrzebuje czasu, aby przyzwyczaić się do nowych warunków, szczególnie jeśli pójdzie do przedszkola po raz pierwszy, ale także jeśli wraca do niego po wakacyjnej przerwie. Jak możesz mu pomóc?

CO MOŻE ZROBIĆ RODZIC, ŻEBY POMÓC DZIECKU W ADAPTACJI

W PRZEDSZKOLU:

• Wytworzyć w dziecku pozytywne nastawienie. Starać się rozbudzać ciekawość dziecka, zainteresowanie miejscem, wreszcie sprowokować radosne oczekiwanie na pobyt w przedszkolu. Dziecko szybciej się zaadaptuje i zniesie niedogodności, gdy będzie postrzegało przedszkole jako bezpieczne i atrakcyjne dla siebie i dla swoich rodziców;

• Zacząć rozmawiać z dzieckiem o tym, jakie zmiany je czekają. Okazywać werbalnie i niewerbalnie zrozumienie dla jego uczuć, zwłaszcza wtedy kiedy są negatywne; starać się wprowadzać w domu elementy harmonogramu dnia przedszkola

• Spacerować wielokrotnie w kierunku przedszkola – oglądać je, rozmawiać o nim oraz informować dziecko, że jest to jego przedszkole, że tu będą jego koleżanki i koledzy, zabawki i jego panie;

• Czytać dziecku odpowiednie książki, by poznało, zrozumiało i polubiło przyszłe miejsce swojego pobytu;

• Warto wybrać się wcześniej z dzieckiem do przedszkola, zwiedzić je, jeśli jest taka możliwość – w miejsce znane wchodzi się z mniejszym lękiem i obawami;

• Starać się włączyć dziecko w zakup wyprawki przedszkolnej, żeby miało możliwość wybrania kapci, worka, ręczników, piżamy;

• Nigdy nie powinno się straszyć dziecka przedszkolem; nawet jeśli są to z pozoru niewinne komunikaty, np. W przedszkolu wreszcie nauczysz się dobrych manier;

• W miarę możliwości odbierać dziecko wcześniej (przynajmniej w pierwszym miesiącu);

• Ubierać dziecko wygodnie. Nie zakładać mu ubrań utrudniających rozebranie się, np. paski, liczne guziki. Przy zakupie odzieży warto zwrócić uwagę na wygodę i łatwość pielęgnacji; zapewnić dziecku odpowiednią ilość ubrań na zmianę, a w razie „przygody” nie wyciągać konsekwencji; podpisać lub w inny sposób oznakować wszystkie ubrania dziecka, które pozostają w przedszkolu, kapcie (pełne, najlepiej na rzepy), buty niesznurowane;

• Wspierać samodzielność dziecka, pracować nad nią. Przyzwyczajać je do samoobsługi, pozwalać dziecku i zachęcać je do samodzielnego załatwiania potrzeb fizjologicznych, mycia rąk, rozbierania i ubierania się, jedzenia. Zakres oraz poziom posiadanych umiejętności samoobsługowych wpływa na jego poczucie bezpieczeństwa i niezależności w nowym otoczeniu. Dzieci ze słabszymi umiejętnościami w tym zakresie mogą czuć się bezradne i opuszczone. Warto zatem wspierać naukę tych czynności, tym bardziej że dziecko rozpoczynające pobyt w przedszkolu powinno je posiadać;

• Nie przynosić do przedszkola jedzenia z domu – podtrzymuje to często nieprawidłowe wzorce zachowania u dziecka, może wywołać negatywne emocje w innych dzieciach;

• Oduczać dzieci od smoczków, butelek i pieluszek tetrowych jako przytulanki - nie przynosić ich do przedszkola;

• Zachęcać dziecko do zdobywania doświadczeń społecznych, nawiązywania nowych znajomości, np. w piaskownicy, w rodzinie, w gronie znajomych z dziećmi, organizowanie urodzin. Rodzic tutaj jest pierwszym i najlepszym modelem. W miarę możliwości zostawiać dziecko pod opieką innych, znanych mu osób;

• Starać się stymulować mowę dziecka – w nowym środowisku będzie ważne porozumienie słowne. Starać się prowokować do mówienia, np. proszenia o różne rzeczy, używania zwrotów grzecznościowych. Odpowiadać na pytania dziecka, opowiadać mu często o otaczającym je świecie, np. podczas zakupów, spacerów, jazdy samochodem;

• Ujednolicać działania DOM – PRZEDSZKOLE, aby dziecku łatwiej było przystosować się do nowej rzeczywistości. Wdrażać dziecko do przestrzegania umów i zasad. Nauka roli przedszkolaka wymaga od dziecka umiejętności podporządkowania się, przestrzegania pewnych reguł postępowania w grupie, umiejętności zaspakajania swoich potrzeb

• Stosować raczej krótkie pożegnania poranne w szatni;

• Nie okazywać dziecku własnych rozterek przy pozostawianiu go w przedszkolu. Pamiętać, że udzielają mu się emocje dorosłych, nawet jeśli obie strony nie są tego świadome. Dzieci to doskonali obserwatorzy mowy ciała’

• W pierwszych dniach pozwolić dziecku zabrać „cząstkę domu” do przedszkola, np. ulubioną maskotkę-przytulankę;

• Przekazywać nauczycielowi / wychowawcy słabe i mocne strony dziecka, przejawiać zainteresowanie jego rozwojem, funkcjonowaniem w grupie;

• Nie komentować w obecności dziecka jego zachowania w przedszkolu i postępowania nauczyciela (wszelkie kontrowersje warto omawiać bez obecności dziecka, by nieświadomie nie wzmacniać niepożądanych zachowań);

• Nagradzać dziecko za każdy przejaw radzenia sobie z nową rolą , za naukę nowych umiejętności. Im starsze dziecko, tym częściej nagrodę materialną powinna zastępować pochwała (lub inna nagroda społeczna). Sprzyja to kształtowaniu pozytywnego poczucia własnej wartości, wzmacnia dążenia dziecka do niezależności i rozwija zdolność do regulowania swojego zachowania (samokontroli);

• Poświęcać czas i uwagę na bycie wyłącznie z dzieckiem – wskazane są tu zabawy paluszkowe, masażyki, rymowanki, zabawy konstrukcyjne (podążanie za dzieckiem zamiast narzucania mu własnych pomysłów).

PODSUMOWUJĄC…

RODZICU JEŚLI CHCESZ POMÓC I UŁATWIĆ DZIECKU PRZEKROCZENIE PROGU PRZEDSZKOLA W ATMOSFERZE ŻYCZLIWOŚCI, CIEPŁA ORAZ ZAUFANIU TO MUSISZ PAMIĘTAĆ O WAŻNYCH ZASADACH.

Rady dla rodziców
1. Nie przeciągaj pożegnania w szatni; pomóż dziecku rozebrać się, pocałuj je i wyjdź;
2. Nie zabieraj dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu; jeśli zrobisz to choć raz, będzie wiedziało, że łzami można wszystko wymusić;
3. Nie obiecuj; jeśli pójdziesz do przedszkola to coś dostaniesz; kiedy będziesz odbierać dziecko, możesz dać mu maleńki prezencik, ale nie może to być forma przekupywania;
4. Kontroluj się, co mówisz. Zamiast: już możemy wracać do domu, powiedź: teraz możemy iść do domu. To niby niewielka różnica, a jednak pierwsze zdanie ma negatywny wydźwięk;
5. Nie wymuszaj na dziecku, żeby zaraz po przyjściu do domu opowiedziało, co wydarzyło się w przedszkolu, to powoduje niepotrzebny stres;
6. Jeśli dziecko przy pożegnaniu płacze, postaraj się, żeby przez kilka dni odprowadzał je do przedszkola tato, rozstania z tatą są mniej bolesne;
7. Pamiętaj: żegnaj i witaj swoje dziecko zawsze z uśmiechem!

Czynniki wpływające na dobrą i złą adaptację

Adaptację ułatwia:
* racjonalne podjęcie decyzji,
* pozytywne myślenie o placówce (zaufanie do personelu),
* poznanie placówki przez dziecko,
* wcześniejsze dostarczenie dziecku doświadczeń przebywania z innymi dorosłymi, bycia bez mamy,
* umożliwianie kontaktów z innymi dziećmi,
* usamodzielnienie dziecka,
* jasne ustalenie reguły gry i konsekwencja w ich przestrzeganiu )kto, gdzie, kiedy, dlaczego),
* stopniowe przyzwyczajanie dziecka do placówki (krótki czas pobytu, towarzyszenie dziecku),
* akceptacja dziecka i rozumienie jego stresu, wspieranie dziecka,
* okazywanie spokoju, poczucia bezpieczeństwa podczas rozstania,
* czas na bycie z dzieckiem po odebraniu z przedszkola,
* ujednolicenie rytmu życia w przedszkolu i w domu.

Adaptację utrudnia:
* niepewność decyzji,
* brak zaufania do placówki, podejrzliwość wobec personelu,
* wyrzuty sumienia, niepokój, lęk, poczucie zagrożenia,
* nieznajomość placówki,
* brak jasnych reguł, zmienność,
* traktowanie dziecka przedmiotowo,
* brak doświadczeń społecznych w kontaktach z innymi dorosłymi i dziećmi,
* nadopiekuńczość, wyręczanie dziecka w czynnościach związanych z samoobsługą,
* "złe" przyzwyczajenia dziecka (zasypianie z dzieckiem),
* "rzucanie na głęboką wodę" - pełny wymiar godzin ,
* straszenie przedszkolem,
* pośpiech, zdenerwowanie, spóźnianie- brak czasu dla dziecka, zabieganie,
* brak zrozumienia dla trudnych zachować dziecka, obrażanie się na dziecko, odrzucenie.